Pandeminin üzerinden bir yıl geçti. Bu dönemin etkisinin kişiden kişiye farklılık gösterdiğini belirten uzmanlar, bir süre daha hayatımızın bir parçası olacak pandemide psikolojik iyi oluşun önemini vurguluyor. Pandemi döneminde artan strese bağlı panik bozukluğu, akut stres bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu gibi rahatsızlıklardan korunmada olumlu düşünme, hoşlanılan etkinliklere zaman ayırma ve sağlıklı ilişkileri online sürdürmenin etkisine işaret ediliyor.
Her yıl Mart ayının üçüncü haftası Beyin Farkındalığı Haftası olarak kutlanıyor. 2008 yılından bu yana başta Society for Neuroscience ve Dana Foundation olmak üzere sinirbilimle ilgili uluslararası kuruluşlar öncülüğünde kutlanan bu özel haftada sinirbilimin dünyada daha iyi tanıtılması, öneminin anlatılması ve alandaki yeni gelişmelerin toplumda yankı bulması hedefleniyor.
Uzman Klinik Psikolog Aziz Görkem Çetin, Beyin Farkındalığı Haftası dolayısıyla yaptığı açıklamada içerisinde bulunduğumuz pandemi sürecinde ruh sağlığının korunmasına ilişkin önerilerini paylaştı.
Pandeminin hem toplumda hem de sağlık çalışanlarında kaygı veya korku oluşturduğunu aktaran Aziz Görkem Çetin, bu kaygı ve korkunun oluşmasının en büyük nedeni enfeksiyonun bulaşıcı olması, tehdit oluşturması gibi nedenlere bağlanabileceğini söyledi.
Herkesin pandemiye psikolojik tepkisi farklı
Pandemide ortaya çıkan psikolojik tepkilerin aşırı kaygı ve korkudan tamamen kayıtsız kalmaya, kadercilik anlayışına kadar çeşitlilik gösterdiğini belirten Aziz Görkem Çetin, insanların psikolojik yapısının da kişiden kişiye göre değiştiğini hatırlattı.
Bazı bireylerin psikolojik etkileri daha fazla ve uzun deneyimlerken bazı bireylerin de uyum gösterdiğini ve daha az kaygı yaşadığını söyleyen Aziz Görkem Çetin, salgınlarda yaşanan psikolojik etkileri şöyle sıraladı:
“Tedavisi devam eden bireylerin hastalanma korkusu nedeni ile sağlık merkezlerine gitmekten kaygılanmaları, hastalanma ve ölüm korkusu, işini kaybetme korkusu, hastalığa dair damgalanma ya da karantina altına alınma korkusu, sevdiklerine bulaştırma korkusu, izole olmaktan dolayı çaresiz, yalnız ve mutsuz hissetme gibi psikolojik etkiler görülebiliyor. Bu tarz sonuçları Covid salgını üzerine yapılan çalışmalarda da görebiliyoruz, bu durumun psikolojik etkilerinin olduğunu hatta bu etkilerin kısa süreli olmadığı da görülmektedir.”
En çok strese bağlı panik bozukluk arttı
Aziz Görkem Çetin, pandemi sürecinde en çok sorun yaşanan hastalıklara ilişkin de bilgi verdi. Çetin, “Pandemi sürecinde daha çok pandeminin yarattığı strese bağlı panik bozukluk, akut stres bozukluğu, sağlık kaygısı, travma sonrası stres bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluk ve depresyon gibi rahatsızlıkların daha sık başvurduğunu söylemek mümkün. Bu süreçte pandemi nedeniyle ilk kez psikolojik destek alan bireyler olduğu gibi, daha önce tedavi alan bireylerin de şikâyetlerinin arttığı söylenebilir” diye konuştu.
Olumlu düşünmek çok önemli
Uzman Klinik Psikolog Aziz Görkem Çetin ruh sağlığını korumak için tavsiyelerini de şöyle sıraladı:
-Pandemi haberlerine gereğinden fazla maruz kalınmamalı.
-Sağlıklı ve dengeli beslenip egzersiz yaparak psikolojik sağlamlığa katkıda bulunabilirsiniz.
-Hoşlandığınız etkinliklere zaman ayırın.
-Sağlıklı ilişkilerinizi online şekilde sürdürmeye çalışın.
-Olumlu düşünmeyi sürdürün.
-Her gün aynı saatte uyuyup uyanmayı hedefleyin.
-Yatmadan önce elektronik cihazları kullanmayı bırakın.
-Gündüz uyumaktan kaçının.
-Çay ve kahve tüketiminize dikkat edin.
-Gerginlik yaşadığınızda diyafram nefesi ile gevşemeye çalışın.
-Olumsuz düşünceler yerine dikkatinizi iyi anlamda yönlendireceğiz faaliyetlere yoğunlaştırın.